رقابت برای جذب دانشجوی بین‌المللی در کشورهای جهان بالا گرفته است. جذب دانشجو نشان‌دهنده وضعیت مطلوب کشور در زمینه‌های آموزشی، اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و فرهنگی است. برنامه‌های زیادی برای جذب دانشجو به کشورها تدوین می‌شود. یکی از این برنامه‌ها، بورس کردن دانشجو است. بورس دانشجویان بین‌المللی در ایران معمولا به‌منظور «دیپلماسی آموزشی» و با هدف فرهنگ‌سازی و ایجاد تغییرات پایدار در رفتار دانشجویان، اشاعه فرهنگ ایرانی اسلامی و گسترش تعاملات علمی با دانشگاه‌ها و دانشمندان منطقه و جهان اعطا می‌شود. نحوه ارائه بورس در ایران با چالش‌های جدی دو سطح رویکرد و فرآیند روبه‌رو است که در این یادداشت به آنها می‌پردازیم.
رویکرد بورس دولتی در ایران بیشتر جنبه امنیتی و سیاسی دارد و به موضوعات فرهنگی و علمی کمتر توجه می‌شود. بورس دانشجویان در ایران، نتوانسته اهداف امنیتی و سیاسی خود را در جنبه‌های علمی و فرهنگی تحصیل جای‌گذاری کند تا به این اهداف به‌صورت غیرمستقیم دست یابد. علاوه‌براین، بورس در ایران به اصول شایسته‌گزینی، عدالت توزیعی، دسترس‌پذیری و شفافیت توجه ندارد. عدم‌توجه به این اصول باعث می‌شود که نحوه اطلاع‌رسانی، ثبت‌نام و گزینش متقاضیان مشخص نباشد؛ که اثر بلندمدت آن در بدبینی دانشگاهیان و جامعه ایرانی نسبت به بورس‌شدگان قابل مشاهده است. ضمن اینکه گزینش اولیه و جذب افراد توسط معرف‌ها، احتمال فراگیری و دسترس‌پذیری بورس را کاهش داده و به ایجاد شرایط مطلوب برای فساد کمک کرده است. علاوه‌بر دو موضوع قبلی، برنامه‌ریزی بلندمدت در زمینه بورس نیز وجود ندارد و مواردی همچون دانشگاه‌های بین‌المللی، تنوع‌بخشی به ملیت‌ها، اولویت‌گذاری کشورهای هدف، چگونگی توزیع رشته‌ها و گرایش‌های تحصیلی مشخص نیست. در آخر اینکه، عدم‌گزارش‌دهی درمورد جزئیات رشته‌ها و مقاطع تحصیلی، نیز ارزیابی بورس در ایران را با مشکل روبه‌رو کرده است.
صنعت و توسعه پایدار